Yüksek Frekanslı Ticaret (High Frequency Trading) Nedir?

Yüksek frekanslı işlemler veya yüksek frekanslı ticaret (İngilizce: High Frequency Trading – HFT), finansal piyasalarda büyük miktarda işlem yapabilen ve bunu son teknoloji algoritmaları ve yüksek hızlı bilgisayar sistemleriyle gerçekleştiren bir ticaret stratejisidir. Yüksek frekanslı işlemler (YFI), saniyenin kesirleri gibi çok kısa zaman dilimlerinde büyük miktarda otomatik işlem yapan bir algoritmik ticaret türüdür. Algoritmik alım – satım işlemlerinin bir alt sınıfı olarak nitelendirilen yüksek frekanslı işlemler, saniyenin milyonda biri (mikro saniye) hızlarda alım – satım işlemleri gerçekleştirebilmektedir.

YFI, kısa vadeli arbitraj fırsatlarını değerlendirmek, pazar boşluklarından yararlanmak ve piyasa dalgalanmalarından hızlı bir şekilde faydalanmak gibi hedeflerle çalışır. Genellikle çok küçük kâr marjları üzerinden çalışır ve genellikle büyük miktarda işlem yaparak kârlarını artırmaya çalışır. Bu işlemler saniyenin hatta milyonda birinin altında zaman dilimlerinde gerçekleşebilir.

Yüksek frekanslı işlemler algoritmaları genellikle büyük miktarda veri analizi yapar ve piyasadaki fiyat hareketlerini tahmin etmeye çalışır. Bu strateji, yüksek hız ve büyük miktarda işlem hacmi gerektirdiği için genellikle özel olarak tasarlanmış ve optimize edilmiş bilgisayar altyapılarıyla desteklenir. YFI firmaları, gelişmiş bilgisayar programları ve algoritmalar kullanarak piyasadaki küçük fiyat dengesizliklerinden yararlanmaya çalışırlar. Bu firmalar, saniyede binlerce hatta milyonlarca işlem gerçekleştirebilecek kadar hızlı altyapıya ve yazılıma sahiptirler.

Geçtiğimiz yazımızda, algoritmik alım – satım sisteminin nasıl gerçekleştiği, algoritmik ticaretin sağladığı avantaj ve dezavantajlardan, alım – satım sistemi oluştururken nasıl bir strateji izlenebileceği ve hangi yazılım dillerinden faydalanılabileceği hakkında sitemizde bir yazı paylaşmıştık. Aslında, yüksek frekanslı işlemler temelde bir tür algoritmik ticarettir. Her ikisi de otomatik işlem stratejileri kullanmasına rağmen, bazı önemli farklara sahiptir:

• İşlem Hızı: Yüksek frekanslı ticaret (YFT), saniyenin kesirleri gibi çok kısa zaman dilimlerinde büyük miktarda işlem yapmayı amaçlarken, algoritmik ticaret daha geniş bir zaman aralığında işlem yapabilir.
• Altyapı Gereksinimleri: YFT, özel donanım ve yazılımlar da dahil olmak üzere, son derece hızlı ve düşük gecikmeli bir altyapı gerektirir. Algoritmik ticaret, daha az karmaşık bir altyapı üzerinde çalışabilir.
• Strateji Farklılığı: YFT genellikle çok kısa vadeli ticaret stratejilerine dayanır ve genellikle piyasa yapıcılığı, arbitraj veya fiyat boşluklarından faydalanma gibi stratejileri içerir. Algoritmik ticaret ise daha çeşitli stratejilere sahip olabilir ve genellikle daha uzun vadeli trend takibi ve teknik göstergeleri kullanarak daha karmaşık stratejiler uygulayabilir.
• İşlem Hacmi: YFT genellikle çok büyük miktarda işlem yapar ve genellikle küçük fiyat farklarından kâr elde etmeye çalışır. Algoritmik ticaret ise daha küçük işlem hacimlerine sahip olabilir ve genellikle daha büyük fiyat hareketlerinden faydalanmayı amaçlar.

YFT’nin ana amacı, küçük kârlardan oluşan büyük miktarda kâr elde etmektir. Yüksek başlangıç maliyetleri ve teknik bilgi gereksinimleri nedeniyle genellikle kurumsal yatırımcılar ve büyük firmalar için uygundur. Algoritmik ticaret ise daha düşük maliyetlerle ve daha az teknik bilgiyle yatırımcılara daha geniş bir şekilde sunulabilir. Yatırımcının belirlediği risk ve getiri profiline uygun şekilde kâr elde etmeyi amaçlar. Bu farklar, YFT ve algoritmik ticaretin özelliklerini ve kullanıldıkları bağlamları anlamak için önemlidir.

Yüksek Frekanslı Ticaret (YFT) Nasıl Gerçekleşir?

Yüksek frekanslı ticaret (YFT), karmaşık bir süreçtir ve birçok farklı bileşeni içerir. Ancak genel olarak, YFT aşağıdaki adımlarla gerçekleşir:

1. Veri Analizi: Yüksek frekanslı ticaret stratejileri genellikle büyük miktarda veri analizi ile başlar. YFT firmaları, piyasalardan ve diğer kaynaklardan büyük miktarda veri toplarlar. Bu veriler arasında hisse senedi fiyatları, döviz kurları, haberler ve sosyal medya sinyalleri gibi bilgiler yer alabilir. Bu verilerden elde edilen bilgiler, algoritmalar tarafından işlenir ve ticaret fırsatlarını tanımlamak için kullanılır.
2. Algoritma Geliştirme: YFT’de kullanılan algoritmalar, ticaret fırsatlarını hızlı bir şekilde tanımlamak ve işlem yapmak için tasarlanmıştır. Toplanan veriler, piyasadaki fırsatları belirlemek ve otomatik olarak işlem yapmak için kullanılan karmaşık algoritmalar geliştirmek için kullanılır. Bu algoritmalar, fiyat hareketlerini tahmin etmek ve kârlı işlem fırsatları bulmak için istatistiksel modeller, makine öğrenimi ve yapay zeka gibi teknikleri kullanabilir.
3. Coğrafi Konum Avantajı ve Hızlı İşlem Yürütme: Yüksek frekanslı ticaretin temel özelliği, işlemlerin son derece hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesidir. YFT firmaları genellikle coğrafi olarak avantajlı konumda bulunan veri merkezlerinde bulunur ve hızlı fiber optik bağlantılar kullanarak ticaret emirlerini borsalara iletmek için en kısa yolu kullanır. YFT firmaları, emirleri mümkün olan en kısa sürede yerine getirebilmeleri için özel olarak tasarlanmış yüksek hızlı altyapı ve yazılımlar kullanırlar. Bu altyapı, veri merkezlerine doğrudan bağlantı, özel ağlar ve gelişmiş donanımlar gibi unsurları içerebilir.
4. Emirlerin İletimi ve Likit Varlıklar: Yüksek frekanslı ticaret genellikle likit varlıklar üzerinde yoğunlaşır. Likit varlıklar, hızlı bir şekilde alınıp satılabilen ve genellikle büyük işlem hacimlerine sahip olan varlıklardır. Algoritmalar tarafından belirlenen fırsatlar doğrultusunda, YFT firmaları otomatik olarak alım ve satım emirleri verirler. Bu emirler, piyasadaki likiditeyi artırmaya ve küçük fiyat dengesizliklerinden yararlanmaya yardımcı olur. Genellikle hisse senetleri, döviz çiftleri ve vadeli işlem sözleşmelerini içerir.
5. Risk Yönetimi: Yüksek frekanslı ticaret stratejileri, çok küçük fiyat farklılıklarından kâr elde etmeye dayandığından, risk yönetimi son derece önemlidir. YFT firmaları genellikle karmaşık risk analizi modelleri kullanarak potansiyel kayıpları sınırlamaya çalışırlar.

Yüksek Frekanslı Ticaretin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir?

Yüksek frekanslı ticaretin çeşitli avantajları ve dezavantajları vardır.

Yüksek frekanslı ticaretin sağladığı avantajlar şunlardır:

• Likidite Artışı: YFT, piyasalarda likidite sağlar ve işlem hacmini artırır, böylece alıcılar ve satıcılar arasındaki işlemlerin daha kolay gerçekleşmesini sağlar.
• Hız: YFT, işlemleri milisaniyeler içinde gerçekleştirir, bu da piyasalardaki kısa vadeli fırsatları hızlı bir şekilde yakalama ve yüksek hızda kâr elde etme potansiyeli sunar.
• Verimlilik: YFT, insan müdahalesi olmadan otomatik olarak gerçekleştirilen algoritmalar tarafından yönlendirilir. Bu, duygusal önyargıların ve hataların ortadan kalkmasına yardımcı olur ve işlem sürecini daha verimli hale getirir.
• Fiyat İyileştirmesi: YFT firmaları, piyasa dalgalanmalarını ve ani fiyat hareketlerini azaltmaya yardımcı olabilir. Bunu, piyasadaki likiditeyi sağlayarak ve fiyat dengesizliklerini arbitraj yoluyla ortadan kaldırarak yaparlar.

Ancak yüksek frekanslı ticaretin bazı dezavantajları da vardır:

• Volatilite Artışı: YFT, piyasalarda hızlı ve büyük fiyat dalgalanmalarına yol açabilir. Bu durum, piyasaların istikrarını ve güvenilirliğini tehlikeye atabilir.
• Piyasa Manipülasyonu: Bazı YFT firmaları, piyasayı kendi lehlerine manipüle etmek için algoritmalarını kullanabilirler. Bu, diğer yatırımcılar için haksız bir avantaj yaratabilir ve piyasa güvenini zedeleyebilir.
• Sistem Riski: YFT sistemleri, yüksek performanslı bilgisayarlar ve karmaşık algoritmalara dayalıdır. Bu sistemler arızalara karşı oldukça hassastır ve herhangi bir teknik aksaklık önemli kayıplara yol açabilir.
• Eşitsizlik: YFT, sermaye ve teknolojiye erişimi olan büyük firmalar için önemli bir avantaj sağlayabilir. Yüksek hızlı erişimi olan büyük kurumların küçük yatırımcılara göre avantaj sağlamasına neden olabilen bu durum, küçük yatırımcıların piyasada rekabet etmelerini zorlaştırabilir ve eşitsizliğe yol açabilir.

Yüksek frekanslı ticaret, piyasalara likidite ve verimlilik sağlayarak bazı önemli faydalar sunar. Ancak, piyasa manipülasyonu ve eşitsizliklerin artması gibi önemli riskler de beraberinde getirir. YFT’nin avantajları ve dezavantajları, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir ve tartışmalı bir konudur.

Yüksek frekanslı ticarette (YFT) coğrafi konum önemli bir rol oynar. Coğrafi olarak yakın bir konumda bulunan YFT işlemcileri, borsa sunucularına daha hızlı erişim sağlarlar. Bu, alım-satım emirlerinin piyasalara daha hızlı iletilmesini ve işlemlerin daha hızlı gerçekleştirilmesini sağlar. Milisaniyelerin bile önemli olduğu YFT’de, coğrafi konumun bu hız avantajı kritik olabilir. Bu nedenle, YFT firmaları veri merkezlerine yakın konumlarda veri merkezleri kurar veya kiralarlar. Bu, veri gecikmelerini ve gecikmelerini en aza indirmeye yardımcı olur ve algoritmaların daha hızlı ve daha verimli çalışmasını sağlar.

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz üzere, yüksek başlangıç maliyetleri, teknik bilgi gereksinimleri ve coğrafi konumun önemi nedeniyle, yüksek frekanslı ticaret kurumsal yatırımcılar ve büyük firmalar için daha uygundur. Küçük yatırımcıların algoritmik alım – satım stratejileri geliştirmeleri daha mantıklı olacaktır. Algoritmik ticarete yeni başlayacaksanız veya hali hazırda kurguladığınız bir sistem var ve kendinizi geliştirmeye devam ediyorsanız, daha önceden sitemizde paylaştığımız Algoritmik İşlemlere Meraklı Olanlar ve Yeni Başlayacaklar İçin 5 Kitap Önerisi ve Algoritmik İşlemlere Meraklı Olanlar ve Yeni Başlayacaklar İçin Film ve Belgesel Önerileri içeriklerimize göz atabilirsiniz.