Ponzi Sistemini Daha İyi Anlayabilmek İçin 5 Kitap Önerisi

Charles Ponzi tarafından gerçekleştirilen büyük dolandırıcılığın ardından literatürde yer edinen Ponzi sistemi veya bilinen diğer bir adıyla Saadet zinciri hiç şüphesiz ki milyonlarca insanı etkilemiş bir sistemdir. Daha önce sitemizde paylaşmış olduğumuz Ponzi Sistemi Nedir? Nasıl Çalışmaktadır? isimli yazımızda da bir örnek üzerinden bahsetmiş olduğumuz üzere, karakteristik özelliklere sahip bu sistem, temelde sisteme yeni girenlerin kaynaklarıyla eskiden beri sistemde var olanları fonlamak üzerine kuruludur.

Yalnızca dünyada değil, ülkemizde de birçok örneklerine rastlayabileceğimiz, örneğin yakın zamanda yaşadığımız Thodex Olayı, Çiftlikbank Vakası ve Seçil Erzan Fonu gibi sık sık yaşanılan bu dolandırıcılık olayları, farklı isimlerle ortaya çıksa da temelde aynı sisteme sahiptirler. Yani, sistemi yaratan kişiler değişse de sistem aynı şekilde işlemeye devam etmektedir. Bu sistemi daha iyi anlayabilmek adına bu içeriğimizde sizlere 5 kitap önerisinde bulunacağız. Ayrıca, daha fazla kitap inceleme ve önerisi için sitemizin kitaplık bölümünü inceleyebilirsiniz.

1. Mahfi Eğilmez – Fon

Ülkemizin en bilinen ekonomistleri arasında yer alan Mahfi Eğilmez’in yazmış olduğu Inferis – Sahte Sultan – Fon üçlemesinin son kitabı, geçtiğimiz 2023 yılında yayımlandı. Üçlemenin son kitabı olan ”Fon”, daha önce sitemizde yayınlamış olduğumuz Finansla İlgilenenler ve Finansçılar İçin 10 Roman Önerisi isimli içeriğimizde de yer alıyordu. Mahfi Eğilmez, bu eserinde halk arasında son zamanlarda oldukça popüler olan Slalom Fonu’nun aslında büyük bir ponzi sistemine sahip olmasını ve bu sistemin başlangıcından batışına kadar olan süreci roman şeklinde ele alıyor. Oldukça akıcı bir şekilde kurgulanan roman, üçlemenin diğer romanları haricinde tek başına da okunabilir. Fon romanının, sitemizde inceleme ve önerisini paylaştığımız içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz.

2. İsmail Saymaz – Tosun Bank

Gazeteci ve yazar İsmail Saymaz tarafından kaleme alınan ”Tosun Bank” eserinde, 2021 yılında yaşanan ve binlerce insanın parasını alarak yurtdışına kaçan Çiftlik Bank‘ın kurucusu Mehmet Aydın’ın kurmuş olduğu ponzi sistemini ve dolandırıcılık hikayesini anlatıyor.

3. George A. Akerlof, Robert J. Shiller – Sazan Avı

2001 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan George Akerlof ve 2013 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan Robert Shiller’in beraber kaleme aldığı ”Sazan Avı”, alışveriş yapmaktan, finansal piyasalara kadar hayatımızın birçok alanında uğradığımız manipülasyon ve ekonominin içerisindeki hileleri, örneklerle açıklayarak gözler önüne seriyor ve bilinçlenmemize yardımcı oluyor.

4. Utku Altunöz – Hile Ekonomisi

Doç. Dr. Utku Altunöz ve Pedagog Hasip Altunöz tarafından kaleme alınan ”Hile Ekonomisi” isimli eser, ekonomide yaşanan hileleri, finansal piyasalarda yaşanılan skandalları, dolandırıcılıkların ve ponzi sisteminin toplum içerisinde nasıl yer edinebildiği gibi konuları ele alıyor.

5. Murat Erdoğan – Ponzi ve Piramit Şemalar Kapsamında Yatırım Hileleri: Çiftlik Bank Vakası

Yazımızın başında bahsettiğimiz üzere yakın zamanda yaşanılan Çiftlik Bank Vakası, binlerce kişiyi etkilemiş ve milyonlarca lira ortadan kaybolmuştur. Yaşanılan bu ponzi dolandırıcılığı üzerinden, ponzi sistemini ele alan yazar, bu sistem içerisinde dolandırıcılıkların nasıl gerçekleştiğini anlatıyor.