Osman Cevdet Akçay Kimdir? Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay’ın Hikayesi

Osman Cevdet Akçay, 1961 yılında Trabzon’da doğdu. Küçük yaşta öğretmenleri tarafından potansiyeli keşfedilen Cevdet Akçay, öğretmenlerinin tavsiyeleri sonucunda daha iyi bir eğitim alabilmek için 10 yaşında ailesiyle birlikte İstanbul’a taşındı.

İstanbul’daki farklı liselerin sınavlarına giren Osman Cevdet Akçay, İstanbul Lisesini birincilikle kazanmıştır. Son olarak Robert Koleji’nin sınavına giren Akçay, bu sınavı da kazanarak, Robert Koleji’nde okumaya hak kazanmıştır. Robert Koleji’ne girdiği ilk andan itibaren ”büyülendiğini” belirten Akçay, lisede alacağı eğitim ve öğretim hakkını Robert Koleji’nden yana kullandı.

Lise hayatına Robert Kolej’de başlayan Cevdet Akçay, hayatının ”birey” olma safhasında Robert Kolej’i ile yollarının kesişmesi bakımından şanslı olduğunu söylemektedir. Lisede oldukça çekingen bir öğrenci olduğunu, Robert Kolej sayesinde, kendisiyle meşgul olduğunu aktarıyor. Basketbolu tek başına öğrendiğini söyleyen Osman Cevdet Akçay, öğrencilik yıllarında profesyonel olarak basketbol oynamıştır. Beşiktaş’ta iki sene boyunca forma giydi. Bir sene genç takımda oynadıktan sonra Beşiktaş A takımında forma giymiştir.

Lise eğitimini Robert Koleji’nde tamamlayarak, Boğaziçi Üniversitesi’ni kazandı. Şu an yer alan mevcut üniversite tercih sisteminden farklı olarak, o zaman ki sistemde bölüm değil fakülte seçimi yapılmaktadır. Üniversiteyi kazandıktan sonra profesyonel basketbol hayatına devam eden Akçay, antrenmanlarının yoğunluğundan dolayı İşletme bölümünü seçmeyi düşünmektedir fakat yakın arkadaşı Gökhan’ın yoğun baskı ve ısrarları sonucunda Ekonomi bölümünü seçmiştir. Üniversite üçüncü sınıfta, ekonomi eğitimine ağırlık vermek isteyen Akçay, profesyonel basketbol kariyerini bitirme kararı almıştır. Basketbol kariyerini nasıl sonlandırdığına dair: ”Üçüncü sınıfta ne oldu bilmiyorum, birden ekonomiye sardım. Kafama yatmayan şeyler oldu, bunun sonucunda biraz ekonomi okumaya başladım. O zaman arkadaşların çok sevdiği bir söylem vardı, Marksizm’de ”herkesten yeteneğine göre alacaksın, herkese ihtiyacına göre vereceksin.” ben bunu ilk gördüğümde pek mantık yürütemedim. Kafam karıştı ve iktisat okumaya başladım. Babam, o zaman yurtdışına çok zor gidiyordu. Senede bir defa Londra’ya giderdi. Babamdan, bana ekonomi kitapları getirmesini isterdim. Joseph Schumpeter, Maurice Dobb okurdum. Bunun sonucunda, Beşiktaş’a gittim ve ben bırakıyorum dedim. İkinci senemde çok iyi oynamaya başlamıştım. Aslında, geriye dönüp baktığımda iyi bir oyuncu olduğumu ve yetenekli olduğumu çok iyi görüyorum ama ekonomi okumaya karar verdim. Bu kararı almam birinci sınıfta değil üçüncü sınıfta oldu.”

Osman Cevdet Akçay, 1983 yılında Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi bölümünden mezun oldu. Başarılı bir şekilde mezun olmasının ardından, yüksek lisans için Kanada’ya gitme kararı alan Akçay, McGill Üniversitesi’nde yüksek lisans eğitimine başladı. Ekonomide yönelmek istediği alan doğrultusunda istediği dersleri alamayan ve Türkiye’yi özlediğini belirten Akçay, Türkiye’ye geri dönerek Boğaziçi Üniversitesi’nde yüksek lisans eğitimini tamamladı.

Yüksek lisans eğitiminin akabinde doktora eğitimi için ABD’ye gitme kararı alan Osman Cevdet Akçay, çalışma hayatına 1985 yılında The City University of New York, The Graduate School and University Center’da doktora asistanı olarak başladı. 1986-1990 yılları arasında Hunter College ve Baruch College’da öğretim görevlisi, 1990-1991 yıllarında Manhattan College, New York’da misafir öğretim üyesi olarak çalıştı. The City University of New York, The Graduate School and University Center’da Ekonomi alanında 1990 yılında M.Phil ve 1992 yılında doktora derecesini aldı. Doktora derecesini aldıktan sonra ABD’de iş hayatına atılan Akçay, oğlunun yeni doğması ve eşinin ABD’de kalmak istememesi üzerine Türkiye’ye dönme kararı aldı.

Türkiye’ye dönüşünün ardından, 1992 yılında yardımcı doçent olarak Boğaziçi Üniversitesi’nde göreve başlayan ve doçentliğini Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi bölümünde alan Osman Cevdet Akçay, 1992-2001 yıllarında Boğaziçi Üniversitesi’nde Yardımcı Doçent ve Doçent olarak ders vermiştir. 2001 yılında Koç Üniversitesine tam zamanlı öğretim üyesi olarak geçti. 2001-2009 yılları arasında Koç Üniversitesi’nde tam zamanlı öğretim üyesi olarak akademik hayatına devam etmiştir.

Koç Yatırım’da 1998 senesinde yarı-zamanlı Ekonomist olarak çalışmaya başlayan Osman Cevdet Akçay 2000 yılından itibaren Koç Bank ve Koç Yatırımın başekonomisti olarak görev almış ve Koçbank-Yapı Kredi birleşmesinin ardından Mayıs 2018’e kadar aynı göreve Yapı Kredi Bankası altında devam etmiştir.

Osman Cevdet Akçay, akademiyi bırakarak, bankaya geçişini şöyle anlatıyor: ”Hep şunu söyledim, akademide olduğum süreç içerisinde, akademiyi mecburen bıraktım ve bankaya geçtim. Dışarıdan bakıldığında çok cazip geliyor, adam hem üniversitede akademisyen hem de bankada başekonomist falan gibi. Tam olarak öyle değil aslında. Bankada başekonomistliğe başladığım zaman, ben akademisyenliği bırakmak zorunda kaldım. Çünkü, para kazanmayı seçtim. Evimi, arabamı almak ve çocukları okutmak istedim. Dolayısıyla, akademisyenliği bırakmak zorunda kaldım. Öğretim üyeliği yaptım ve Koç Üniversitesi’nde çok ağır bir ders yükümde vardı ama benim kafamdaki akademisyenlik artık orada aslında bitmişti. Ama çok yorucu hale geldiği zaman yani 2009 yılında, iki anda aynı işi yapmaya çalışmak çok zor bir hale gelmişti. İkisini aynı anda yapamazdım.”

2009 yılında artık sadece bankada çalışmaya başlayan Osman Cevdet Akçay, Koçbank ve Yapı Kredi Bankası’nın birleşmesi sürecinde, bankanın başekonomisti olmasının biraz tesadüf eseri geliştiğini belirterek: ”Hayatım çok tesadüflere bağlı olarak gelişti ve benim bankaya başekonomist olmam da tesadüftür biraz. Hiç olmamam gereken bir gün bankadaydım. Bankaya, haftada sadece bir gün gidiyordum. Yönetim kurulu toplantısı varmış, ben de şans eseri o gün oradaydım. Yapı Kredi Bankası’ndan yeni yönetim Koçbankasına gelmiş. Ortada biraz kadro karışıklığı vardı. Yeni gelen Genel Müdür Burhan Karaçam, kendi ekonomistini bankaya getirmeyi düşünüyordu. Toplantıya gir seni bir görsün dediler. Yönetim kuruluna sunum yaptım. Sunumun sonunda, mevduatlarla ilgili bir konu hakkında Burhan Bey benimle atıştı. Benim düşüncemden farklı bir görüş sundu. İddiaya girer misin diye sordu, ben de girerim dedim. ”Tamam, teşekkürler çıkabilirsin.” dedi bana. Yardımcısıyla seneler sonra konuştuğumda, bildiğimden dolayı geri adım atmadığım için bana o gün puanını verdiğini ve beni başekonomist olarak tutmaya karar verdiğini söyledi.”

2009 yılına kadar öğretim üyeliği ve önce Koçbank daha sonra Yapı ve Kredi Bankası başekonomistliği görevini beraber götüren Osman Cevdet Akçay, 2009-2018 yılları arası ayrılana kadar banka başekonomisti olarak görev yaptı. 2018 yılının Temmuz ve Kasım ayları arasında T.C. Hazine Maliye Bakanlığı’na destek hizmeti veren Osman Cevdet Akçay, döviz kuru belirlenmesi, borç dinamikleri ve dezenformasyon alanlarında araştırmalara ve yayınlara sahiptir. 2018-2023 yılları arasında ise Fiba Group, Holding ve Banka’da danışmanlık görevinde bulundu. Osman Cevdet Akçay, 28 Temmuz 2023 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı’na atanmıştır.