Endeks Nedir? Önemli Borsa Endeksleri Hangileridir?
Endeks Nedir?
Bir endeks, belirli bir veri kümesinin ortalama değerini gösteren bir ölçü birimidir. Endeksler, genellikle ekonomi, finans, sağlık gibi çeşitli alanlarda kullanılır ve belirli bir zaman diliminde, belirli bir grup verinin performansını izlemek ve değerlendirmek amacıyla oluşturulur. Endeksler, bir referans noktası olarak kabul edilen başlangıç tarihine (genellikle 100 olarak belirlenen bir başlangıç değerine) göre değişimleri gösterir.
Borsada “Endeks” Ne Anlama Gelmektedir?
Borsada endeks, belirli bir hisse senedi grubunun performansını ölçen ve genel piyasa koşullarını yansıtan bir göstergedir. Bu endeksler, belirli kriterlere göre seçilen hisse senetlerinin fiyatlarının ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanır. Borsa endeksleri, yatırımcılar için önemli bir referans noktasıdır ve piyasanın genel sağlığını ve eğilimlerini anlamak için kullanılır.
Borsa İstanbul’da (BIST) Yer Alan Önemli Endeksler Hangileridir?
Daha önce sitemizde tarihi gelişimine ve Türkiye ekonomisindeki rolüne yer verdiğimiz Borsa İstanbul (BIST), Türkiye’nin ana hisse senedi borsasıdır. 1985 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (IMKB) olarak kurulan bu borsa, 2013 yılında Borsa İstanbul adını almıştır. BIST, Türkiye ekonomisinin performansını ve gelişimini yansıtan birçok farklı endekse ev sahipliği yapmaktadır.
1. BIST 100 Endeksi
BIST 100 Endeksi, Borsa İstanbul’da işlem gören piyasa değerine ve işlem hacmine göre en büyük 100 şirketin performansını ölçen bir endekstir. Türkiye’nin en önemli ve en çok takip edilen endeksi olan BIST 100, yerli ve yabancı yatırımcılar için referans noktasıdır.
2. BIST 30 Endeksi
BIST 30 Endeksi, Borsa İstanbul’da işlem gören piyasa değerine ve işlem hacmine göre en büyük 30 şirketin performansını izler. Bu endeks, genellikle türev ürünler (vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri) için baz teşkil eder ve yüksek likiditeye sahip şirketleri içerir.
3. BIST 50 Endeksi
BIST 50 Endeksi, Borsa İstanbul’da işlem gören piyasa değerine ve işlem hacmine göre en büyük 50 şirketin performansını yansıtır. Bu endeks, BIST 30 endeksine kıyasla daha geniş bir şirket yelpazesini kapsar, ancak yine de yüksek likiditeye sahip şirketleri içerir.
4. BIST Banka Endeksi
BIST Banka Endeksi, Borsa İstanbul’da işlem gören bankacılık sektörüne ait şirketlerin performansını izler. Türkiye’nin bankacılık sektörü hakkında bilgi sahibi olmak isteyen yatırımcılar için önemli bir referans noktasıdır.
5. BIST Sınai Endeksi
BIST Sınai Endeksi, sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin performansını ölçer. Bu endeks, sanayi sektörünün genel durumunu ve eğilimlerini değerlendirmek için kullanılır.
6. BIST Hizmetler Endeksi
BIST Hizmetler Endeksi, hizmet sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin performansını izler. Bu endeks, hizmet sektörünün genel sağlığını ve büyüme potansiyelini değerlendirmek isteyen yatırımcılar için önemlidir.
7. BIST Teknoloji Endeksi
BIST Teknoloji Endeksi, teknoloji sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin performansını ölçer. Bu endeks, teknoloji sektöründeki gelişmeleri ve trendleri takip etmek isteyen yatırımcılar için önemli bir göstergedir.
8. BIST Turizm Endeksi
BIST Turizm Endeksi, turizm sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin performansını izler. Türkiye’nin önemli turizm potansiyelini değerlendirmek isteyen yatırımcılar için bu endeks büyük önem taşır.
Dünya Çapında Önemli Borsa Endeksleri
1. Dow Jones Endüstri Ortalaması (DJIA)
Dow Jones Endüstri Ortalaması, Amerika Birleşik Devletleri’nde en bilinen ve en eski borsa endekslerinden biridir. Charles Dow tarafından 1896 yılında oluşturulan bu endeks, 30 büyük Amerikan şirketinin performansını izler. DJIA, sanayi, finans, teknoloji ve tüketici hizmetleri gibi çeşitli sektörlerdeki büyük şirketlerin hisse senetlerini içerir. Daha detaylı bilgi almak için Dow Jones Endeksi‘nin tarihi ve Charles Dow tarafından ortaya atılan Dow Teorisi hakkında paylaştığımız yazılarımıza ulaşabilirsiniz.
2. S&P 500 (Standard & Poor’s 500)
S&P 500, Amerika Birleşik Devletleri’nde en çok takip edilen borsa endekslerinden biridir ve piyasa değerine göre seçilen 500 büyük Amerikan şirketinin performansını yansıtır. Bu endeks, geniş bir sektör yelpazesini kapsar ve ABD hisse senedi piyasasının genel sağlığını daha geniş bir perspektiften değerlendirmek için kullanılır.
3. NASDAQ Bileşik Endeksi
NASDAQ Bileşik Endeksi, NASDAQ borsasında işlem gören 3,000’den fazla hisse senedinin performansını izler. Bu endeks, özellikle teknoloji ve biyoteknoloji şirketleri ile tanınır ve yüksek büyüme potansiyeline sahip şirketleri içerir.
4. FTSE 100 (Financial Times Stock Exchange 100 Index)
FTSE 100, Londra Borsası’nda işlem gören piyasa değerine göre en büyük 100 İngiliz şirketinin performansını yansıtan bir endekstir. İngiltere ekonomisinin genel sağlığını değerlendirmek için sıkça kullanılır.
5. DAX (Deutscher Aktienindex)
DAX, Frankfurt Borsası’nda işlem gören piyasa değerine göre en büyük 30 Alman şirketinin performansını izler. Almanya’nın ekonomik durumunu değerlendirmek ve Avrupa piyasalarındaki genel eğilimleri izlemek için önemli bir göstergedir.
6. Nikkei 225
Nikkei 225, Tokyo Borsası’nda işlem gören 225 büyük Japon şirketinin performansını yansıtan bir endekstir. Japonya ekonomisinin sağlığını ve Asya-Pasifik bölgesindeki piyasa eğilimlerini değerlendirmek için kullanılır.
Endeksler, yatırımcılar için piyasa performansını ve genel ekonomik sağlığı değerlendirmek adına kritik bir rol oynar. Dünya çapında DJIA, S&P 500, NASDAQ, FTSE 100, DAX ve Nikkei 225 gibi önemli endeksler, global piyasalardaki trendleri anlamak için takip edilirken, Borsa İstanbul’da BIST 100, BIST 30 ve BIST 50 gibi endeksler, Türkiye ekonomisinin nabzını tutmak için yatırımcıların radarında bulunur. Bu endekslerin izlenmesi, yatırımcıların bilinçli kararlar almasına ve piyasa koşullarını daha iyi anlamalarına olanak sağlar. Sonuç olarak, endekslerin takibi, yatırımcılar için hem stratejik planlama hem de piyasa analizleri açısından büyük önem taşır.
