Borsazede: MFÖ’den Borsa’ya Müzikal Bir Yorum
Borsa, ekonomi ve finans gibi alanları kültürel içeriklerle harmanlayarak sizlere sunduğumuz sitemizde, daha önce 1992 yılında yayınlanan Türk yapımı Borsa dizisini paylaşmıştık. İçeriğimizde detaylıca ele aldığımız üzere, bu yapım, Türkiye televizyon tarihinde ilk ve tek borsa ve finans temalı dizi olmasıyla dikkat çekiyor. Ayrıca, Türkiye’nin sermaye piyasaları ve borsayla yeni tanışmaya başladığı bir dönemde çekilmiş olması, dizinin değerini ve önemini daha da artırmaktadır.
Bugün ise yine 1992 yılında dinleyicilerle buluşan MFÖ grubunun “Agannaga Rüşvet“ albümünde yer alan ve borsa dünyasını müzikal bir üslupla ele alan “Borsazede“ şarkısını sizlere tanıtıyoruz. MFÖ’nün bu şarkısı, genellikle özlem, aşk ve sevgi gibi alışılmış temalardan farklı bir konuyu işleyerek borsayı merkeze alması ve borsa dünyasına farklı bir bakış açısı getirmesiyle, değerli bir müzikal eser olarak karşımıza çıkıyor.
Şarkıya geçmeden önce, MFÖ grubunun tarihine kısaca bir göz atalım. Mazhar Alanson ve Fuat Güner, 1965 yılında tanışmalarının ardından Kaygısızlar grubunda müzik yapmaya başladılar. Bu dönemde Barış Manço gibi dönemin ünlü sanatçılarıyla da birlikte çalışan Kaygısızlar grubuna, 1971 yılında Özkan Uğur’un katılmasıyla kadro genişledi. Ancak kısa bir süre sonra grup dağıldı.
Kaygısızlar’ın dağılmasının ardından Mazhar Alanson ve Fuat Güner, Mazhar ve Fuat ismiyle müzik kariyerlerine devam etti ve 1973 yılında ilk ve tek albümleri olan “Türküz Türkü Çağırırız“ albümünü çıkardılar. Ayrı geçen bir sürecin ardından, Mazhar Alanson, Fuat Güner ve Özkan Uğur, isimlerinin baş harflerinden oluşan MFÖ grubunu 1980 yılında kurarak müzik hayatlarına birlikte devam etti.
2023 yılında Özkan Uğur’un hayatını kaybetmesinin ardından MFÖ grubu dağıldı. Bu üzücü olayın ardından, Mazhar Alanson ve Fuat Güner 2024 yılında yeniden sahneye birlikte çıkmaya başladı. 1980 ile 2023 yılları arasında aktif olan grup, bu süreçte milyonlarca dinlenen şarkılar çıkardı, büyük bir hayran kitlesi kazandı ve birçok başarıya imza attı. Ayrıca sayısız konser vererek Türk müzik tarihine damga vurdu.
20 Mayıs 1992’de MFÖ, altıncı stüdyo albümleri olan “Dönmem Yolumdan”ı dinleyicilerle buluşturdu. Ancak albüm, beklentilerin altında kalarak büyük bir yankı uyandırmadı. Bunun ardından, yaklaşık bir ay sonra, 23 Haziran 1992’de grup, yedinci albümleri olan “Agannaga Rüşvet”i Raks Müzik’ten çıkardı. Ne yazık ki, bu albüm de önceki gibi yeterli ilgiyi görmedi ve beklenen başarıya ulaşamadı.
Albüm, 36 dakika sürmekte ve toplam 11 parçadan oluşmaktadır:
- Agannaga – 4:03
- Yaz Tatili – 3:12
- Rüşvet – 2:51
- Çok Problem Var – 2:38
- Bir Ben Var Bende – 3:30
- Deneylere Doğru – 2:46
- Patlamalar – 3:39
- Belediye Nerede? – 3:27
- Borsazede – 3:12
- İdare Edip Gidiyoruz – 3:39
- Hâlâ Devam – 3:35
Politik eleştirmelerin öne çıktığı albümde, “Rüşvet“ ve “Belediye Nerede?“ gibi şarkılarda Sami Özer’in katkıları bulunmaktadır. Bugün, albümün 9. şarkısı olan “Borsazede“ şarkısını ele alacağız. Borsazede şarkısı, borsa dünyasının inişli çıkışlı yapısını ve bu süreçte bireylerin yaşadığı maddi ve manevi çalkantıları ironik ve mizahi bir dille ele alıyor. Şarkının sözleri, borsa yatırımlarına bel bağlayan bir figürün hayatındaki değişimleri anlatırken aynı zamanda dönemin ekonomik koşullarına ve bireylerin finansal tercihlerine dair toplumsal bir eleştiri de içeriyor. Şarkının resmi ses kaydını buradan dinleyebilirsiniz.
Şarkı sözleri ise şu şekildedir:
Borsalarda param var
Gücüm yerinde
Dünyayı değiştirmek
İstiyor canım bazen
Bana aylak diyorlar
Tembele çıkmış adım
Borsalarda param var
Güvenli yolda rahatım
Derken değer kaybetti bizim hisseler
O an kafamın içinde bir şeyler kıpırdadı
Aman dur dedim oynama kafayı üşütme sakın
Durdurmalı her şeyi paracıklarım gitti
Yemek yemek durmalı
Üst baş almak durmalı
Su içmek, sabun kullanmak
Derhal durdurulmalı
Paralar cebimizde neden durmuyor
Çünkü evde hiç kimse hanımdan örnek almıyor
Patates yemeyi bile durdurduk artık
Çoluk çocuk kaynana put gibi kesilip kaldık
Paramı geri isterim, vermeseydin enayi
Geçinmek öyle zordu ki ben de gittim yatırdım
O zaman biraz beklersin, paranı anca alırsın
Sen biraz daha sabret, sabırda yarar vardır
Şarkının ana konusu, borsada yatırım yapan bir bireyin maddi kaybı ve bu kaybın yarattığı psikolojik etkiler üzerine kuruludur. Şarkının başındaki ifadeler, bireyin maddi durumu iyi olduğunu ve borsadaki yatırımları sayesinde kendini güvende hissettiğini gösteriyor. Bu durum, “Değer kaybetti bizim hisseler“ cümlesiyle dramatik bir şekilde değişiyor. Borsanın dalgalı doğası nedeniyle bu güven kısa sürede sarsılıyor ve birey “borsazede“ haline geliyor.
“O an kafamın içinde bir şeyler kıpırdadı“ ve “Kafayı üşütme sakın“ gibi ifadeler, bireyin borsa kayıpları nedeniyle yaşadığı psikolojik çöküntüyü ve zihinsel karmaşayı dile getiriyor. Bu durum, borsa dünyasının insan psikolojisi üzerindeki etkisini çarpıcı bir şekilde yansıtıyor.
Şarkının sözleri, tüketim alışkanlıkları ve bireyin paraya bakış açısını alaycı bir şekilde eleştiriyor. Borsada kaybedilen paraların ardından, şarkıdaki kişi aşırı bir tepki vererek temel ihtiyaçlardan bile vazgeçmeyi öneriyor: “Yemek yemek durmalı, üst baş almak durmalı, su içmek, sabun kullanmak derhal durdurulmalı.“ gibi ifadeler, bireyin borsa kayıpları sonrasında hayatta radikal kararlar almasını mizahi bir dille abartıyor. Bu abartılı ifadeler, ekonomik kayıpların bireylerin hayatını nasıl irrasyonel şekilde etkileyebileceğini vurguluyor.
Şarkıda, aile içerisindeki ilişkilere ve sorumluluk paylaşımına da dokunuluyor. “Evde hiç kimse hanımdan örnek almıyor“ ifadesi, aile bireylerinin tasarruf konusunda iş birliği yapmadığına dair bir serzeniştir. Bu durum, finansal problemlerin aile içerisinde gerginlik yaratabileceğini ima ediyor. “Çoluk çocuk kaynana put gibi kesilip kaldık“ gibi ifadeler, borsa kayıplarının aile dinamiklerini de etkilediğini gösteriyor. Burada hem bireysel hem de toplumsal düzeyde borsanın etkilerine bir gönderme yapılıyor.
Şarkının sonunda, kayıplar karşısında sabırlı olunması gerektiği vurgulanıyor: “O zaman biraz beklersin, paranı anca alırsın. Sen biraz daha sabret, sabırda yarar vardır.“ Bu ifadeler, borsadaki dalgalanmaların uzun vadeli yatırımlarda sabır gerektirdiğine dair bir ders niteliği taşıyor. Aynı zamanda bireylerin aceleci kararlar yerine uzun vadeli planlar yapmasının daha doğru olacağını ima ediyor.
MFÖ’nün genel tarzına uygun olarak, bu şarkı sadece bireysel bir hikaye anlatmıyor, aynı zamanda dönemin toplumsal koşullarına da bir eleştiri yöneltiyor. 1990’lı yıllarda Türkiye’de ekonomik istikrarsızlık, yüksek enflasyon ve finans piyasalarındaki belirsizliklerin halk üzerindeki etkileri oldukça güçlüydü. Şarkı, bu durumu bireysel bir hikaye üzerinden işleyerek, toplumsal bir fenomene ışık tutuyor.
Borsazede, dönemin ekonomik koşullarına ve insanların finansal kararlarına eleştirel bir gözle yaklaşan, ince bir mizah barındıran bir şarkıdır. MFÖ’nün bu şarkıyla, borsanın bireyler üzerindeki etkilerini yalnızca ekonomik açıdan değil, psikolojik ve toplumsal açılardan da ele aldığı söylenebilir. Şarkı, borsaya yatırım yapan kişilerin karşılaştığı belirsizlikleri, hüsranları ve değişen hayat standartlarını, dinleyiciyi güldürürken düşündüren bir üslupla ortaya koyar.
