Savunma Sanayine Teknoloji Sağlayan Borsa İstanbul Şirketleri
Son yıllarda yaşanan jeopolitik gelişmeler, özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın patlak vermesi ve Rusya’nın Avrupa açısından bir tehdit olarak görülmesi, savunma sanayinin önemini bir kez daha gündeme getirmiştir. Bu doğrultuda, Avrupa ülkeleri savunma sanayiine ayırdıkları bütçeleri artırma kararı almıştır. Türkiye de son yıllarda savunma sanayinde önemli atılımlar gerçekleştirmiş, 2024 yılında savunma sanayii ihracatını 2023 yılına kıyasla 1,6 milyar dolar artırarak 7,1 milyar dolara çıkarmış ve yeni bir rekora imza atmıştır.
Savunma sanayinin küresel ölçekte giderek daha fazla önem kazanmasının yanı sıra, son yıllarda uzay araştırmaları da büyük bir rekabet alanına dönüşmüştür. ABD, Rusya ve Çin gibi önde gelen ülkeler, uzay çalışmalarına hız vererek rakiplerine karşı avantaj sağlamak için araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yoğunlaşmıştır. Türkiye de bu alanda geri kalmamak adına, 2018 yılında Türkiye Uzay Ajansı’nı (TUA) kurmuş ve 2021’de açıkladığı Milli Uzay Programı ile uzay alanındaki hedeflerini belirleyerek çalışmalarını sürdürmektedir.
Ülkemiz, savunma sanayi ve uzay araştırmaları alanında faaliyet gösteren birçok değerli şirkete ev sahipliği yapmaktadır. Bu konularla ilgili olarak daha önce sitemizde “Borsa İstanbul’da Halka Açık Savunma Sanayii Şirketleri“ ve “Borsa İstanbul’da İşlem Gören ve Uzay Çalışmaları Yapan Şirketler“ başlıklı yazılarımızı paylaşarak, bu alanlarda araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürüten ve hisse senetleri Borsa İstanbul’da işlem gören şirketleri derlemiştik. Bu yazımızda ise, doğrudan savunma sanayi ana iş kolu olmasa da, bu sektörle iş birliği yapan, projeler yürüten ve savunma sanayine yönelik teknoloji üreten şirketleri sizin için derledik.
Borsa İstanbul’da İşlem Gören ve Savunma Sanayine Teknoloji Sağlayan Şirketler Hangileri?
1. ARD Grup Bilişim Teknolojileri A.Ş. (ARDYZ)
ARD Grup Bilişim Teknolojileri, ARD Grup Holding Anonim Şirketi’nin bir iştiraki olarak 2011 yılında kurulmuş olup, 2020 yılında halka arz edilerek “ARDYZ“ hisse kodu ile Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı. Şirket, hukuktan sağlığa, siber güvenlikten finansa kadar birçok sektöre yönelik yazılım çözümleri sunmaktadır. ARD Grup Holding bünyesinde faaliyet gösteren bir diğer önemli iştirak ise ARD Savunma‘dır. Savunma sanayi alanında hizmet veren ARD Savunma, sektöre yönelik kritik yazılım çözümleri geliştirerek öne çıkmaktadır. Örneğin, şirket geçtiğimiz 2023 yılında Türkiye’nin önde gelen savunma sanayi firmalarından Havelsan ile 950.000 USD tutarında yaya asker komuta kontrol bilgi sistemi tedariki sözleşmesi imzalamıştır.
2. Forte Bilgi İletişim Teknolojileri ve Savunma Sanayi A.Ş. (FORTE)
2006 yılında kurulan ve 2023 yılında Borsa İstanbul’da “FORTE“ hisse kodu ile işlem görmeye başlayan Forte Teknoloji, firmalara bilgi ve iletişim alanında teknolojik altyapı çözümleri sunmaktadır. Aynı zamanda savunma sanayisine de hizmet veren şirket, deneyimli yazılımcı ekibiyle bilgi işlem teknolojileri alanında önemli projelere imza atmaktadır. Savunma sanayiinde aktif bir rol üstlenen Forte Teknoloji, 2021 yılında ASELSANNET ile iş birliği yapmış, 2020 yılında Havelsan‘ın ağ altyapısını yenileme projesinde yer almış ve 2019 yılında ASELSAN ile altyapı ve bakım destek projeleri kapsamında sözleşme imzalamıştır.
3. Karel Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (KAREL)
1986 yılında yüzde yüz Türk sermayesiyle kurulan Karel, aynı yıl elektronik telefon santralini pazara sunarak faaliyetlerine başladı. 2006 yılında halka arz edilen şirket, “KAREL” hisse koduyla Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı. Bugün, İletişim Sistemleri, Savunma Sanayi, Kurumsal Projeler, Otomotiv Teknolojileri ve Yeni Teknolojiler gibi altı farklı alanda faaliyet gösteren Karel, dünya çapında 13 milyon kullanıcıya sahiptir. Geniş bir teknoloji yelpazesinde ürün ve çözümler sunan şirket, 2004 yılında askeri haberleşme sistemleri üretimiyle savunma sanayi alanına adım attı. Başta haberleşme çözümleri olmak üzere, çeşitli savunma sanayi ürünleriyle ordu ve güvenlik güçlerinin operasyonel ihtiyaçlarını karşılayan Karel’in gelirlerinin yaklaşık %30’u bu sektörden gelmektedir.
4. Kron Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş. (KRONT)
2007 yılında telekomünikasyon operatörleri ve servis sağlayıcıların ihtiyaçlarına yönelik yazılım ve donanım çözümleri üretmek amacıyla kurulan Kron Telekomünikasyon, 2011 yılında “KRONT” hisse kodu ile Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı. Zamanla siber güvenlik ve dijital dönüşüm alanlarında uzmanlaşan şirket, telekomünikasyon sektörünün yanı sıra finans, enerji ve sağlık gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren kurumsal işletmelere de yüksek teknoloji yazılım çözümleri sunmaktadır. Ayrıca Türkiye’deki kamu kurumları ve savunma sanayii şirketleri için kritik teknolojiler geliştirmektedir. Bu doğrultuda, 2022 yılında siber güvenlik alanında Havelsan ile iş ortaklığı başlatmıştır. Kron, 2024 yılında ise Savunma Sanayii Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından düzenlenen “Sektör Zirvesi“nde “Yılın İhracat Şampiyonu“ ödülüne layık görülmüştür.
5. Link Bilgisayar Sistemleri Yazılımı ve Donanımı Sanayi ve Ticaret A.Ş. (LINK)
1984 yılında kurulan Link Bilgisayar, 2000 yılında halka arz edilerek “LINK“ hisse kodu ile Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı. Türkiye’de ilk muhasebe ve ERP yazılımını geliştiren şirket olarak öne çıkan Link Bilgisayar, başlangıçta işletmelerin satış ve pazarlama, stok yönetimi, finans ve muhasebe, insan kaynakları ve bordro işlemlerini yönetebilmeleri için yazılım çözümleri sundu. 2024 yılında Vitalis Teknoloji ile birleşerek faaliyet alanını genişleten şirket, 40 yılı aşkın deneyimiyle yapay zeka, nesnelerin interneti (IoT) ve savunma sanayi gibi yeni sektörlere odaklanmayı hedefledi. Bu kapsamda, 2024 yılında ASELSANNET ile 358.821.180 TL değerinde bir güvenlik teknolojisi anlaşması imzalayarak savunma sanayisine güçlü bir adım attı.
6. Manas Enerji Yönetimi Sanayi ve Ticaret A.Ş. (MANAS)
1996 yılında kurulan Manas Enerji Yönetimi, akıllı sayaç sistemleri temelinde geliştirdiği yenilikçi ürün ve çözümlerle enerji sektörüne katkı sağlamaktadır. 2021 yılında halka arz edilen şirket, “MANAS“ hisse kodu ile Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlamıştır. Enerji sektöründeki faaliyetlerinin yanı sıra savunma sanayinde de yer alan Manas, ulaşılması zor bölgelerde güvenliği sağlamak için kesintisiz çalışan sistemler ve çözümler sunmaktadır. Ayrıca, halka arzdan elde edilen gelirin bir kısmının, savunma sanayi alanında sınır güvenliği ve kritik tesislerin korunmasına yönelik geliştirilen erken algılama ve uyarı sisteminin genişletilmesi için kullanılacağı taahhüt edilmiştir.
7. Mia Teknoloji A.Ş. (MIATK)
2006 yılında kurulan Mia Teknoloji, 2021 yılında halka arz edilerek “MIATK“ hisse koduyla Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlamıştır. Yaklaşık 20 yıllık tecrübesiyle siber güvenlik, yenilenebilir enerji, bilişim ve sağlık gibi çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren şirket, savunma sanayi ve savunma teknolojileri alanında da yenilikçi çözümler geliştirmektedir. Bu kapsamda, mayın tespit sistemi, paramotor tespit ve takip sistemi, drone tespit radarı ve akıllı fiber optik sensör gibi entegre sistemler sunarak ulusal güvenlik tehditlerine karşı etkin çözümler üretmektedir. Savunma sanayine daha fazla odaklanma kararı alan Mia Teknoloji, 2024 yılında NATO’nun 36 milyon Euro değerindeki “Gemi-Kıyı Gemisi-Tampon Projesi“ ihalesini kazanarak uluslararası arenada da önemli bir başarı elde etmiştir.
8. Netaş Telekomünikasyon A.Ş. (NETAS)
Türkiye’nin telekomünikasyon alanındaki en köklü firmalarından biri olan NETAŞ, 1967 yılında PTT ile Northern Electric arasında imzalanan ortaklık anlaşmasıyla kuruldu. Türkiye’nin iletişim altyapısını tamamen yerli üretimle inşa etme hedefiyle yola çıkan şirket, 1973 yılında Türkiye’nin telekomünikasyon alanındaki ilk özel Ar-Ge‘sini kurdu. 1993 yılında “NETAS” hisse koduyla halka arz edilerek Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı. 1996 yılında ASELSAN ile birlikte Türk Silahlı Kuvvetleri için TASMUS (Taktik Saha Muhabere Sistemi) projesinde yer alarak, savunma sanayisinde de önemli bir rol üstlendi. Telekomünikasyon alanında 60 yıla, savunma sanayisinde ise 30 yıla yaklaşan deneyimiyle Türkiye’nin stratejik öneme sahip teknoloji şirketlerinden biri haline gelmiştir.
9. Pasifik Donanım ve Yazılım Bilgi Teknolojileri A.Ş. (PATEK)
Pasifik Holding bünyesinde 2015 yılında kurulan Pasifik Teknoloji, bilişim teknolojileri, siber güvenlik, teknolojik altyapı hizmetleri, biyometrik sistemler ve fintech alanlarında ürün ve hizmetler sunan, aynı zamanda AR-GE çalışmaları yürüten bir teknoloji şirketidir. 2024 yılında “PATEK“ hisse kodu ile halka arz edilerek Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayan şirket, bu alanların yanı sıra savunma sanayisinde de faaliyet göstermekte ve çeşitli yatırımlar yapmaktadır. Halka arzın ardından, Türkiye’nin ilk insansız helikopterini üreten Titra Teknoloji’yi bünyesine katan Pasifik Teknoloji, askeri ve sivil kullanıma uygun insansız hava araçları sistemleri üzerine yatırımlarına devam etmektedir.
