Milli Piyango Dijital Bilet Müzesi | Online Müze Önerisi #2

Ekonomi ve finansla ilgili, gerek ülkemizde gerekse yurt dışında gezip görülebilecek mekanlar, restoranlar ve müzeleri paylaştığımız sitemizin ‘Gezi’ bölümünde, aynı zamanda fiziksel olarak bulunmadan yalnızca telefon veya bilgisayarınızdan online olarak ziyaret edebileceğiniz çeşitli müzelerle ilgili önerilere ve incelemelere de yer veriyoruz. Online olarak ziyaret edilebilecek müze önerileri serimizin ilk konuğu, daha önce sitemizde tanıttığımız Sigorta Müzesi olmuştu. Bugün ise bu serinin ikinci konuğunda, yeni yıl yaklaşırken oyunseverlerin şansını denemeyi sevdiği Milli Piyango İdaresi’nin düzenlediği yılbaşı çekilişlerinden tanıdığımız Milli Piyango’nun online olarak ziyaret edilebilen Dijital Bilet Müzesi’ne yer veriyoruz.

Milli Piyango İdaresi, 5 Temmuz 1939 tarihinde Türkiye’de piyango, şans oyunları ve benzeri faaliyetleri düzenlemek amacıyla kurulmuştur. Ancak, Milli Piyango İdaresi’nin kurulmasından önce piyango ve benzeri çekiliş faaliyetleri Türk Tayyare Cemiyeti (bugünkü adıyla Türk Hava Kurumu) tarafından düzenleniyordu. Türk Tayyare Cemiyeti, Cumhuriyet’in ilanının ardından, 1925 yılında Atatürk’ün talimatıyla kurulmuş ve Türkiye’de havacılığın gelişmesini sağlamak için faaliyetlerde bulunmuştur.

Cemiyet, finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla 1926 yılında piyango çekilişlerini düzenlemeye başlamıştır. Türk Tayyare Cemiyeti’nin düzenlediği piyangolar oldukça popüler olmuş ve topladığı gelirler, özellikle uçak alımları gibi havacılık faaliyetlerinde kullanılmak üzere harcanmıştır. Cemiyetin düzenlediği bu piyangolar, Milli Piyango İdaresi’nin kurulmasına kadar devam etmiştir. 1939 yılında Milli Piyango İdaresi kurulduğunda, bu yetkiler Türk Tayyare Cemiyeti’nden alınarak devlete bağlı bir kurum olan Milli Piyango İdaresi‘ne devredilmiştir.

Milli Piyango İdaresi, 1939-2020 yılları arasında faaliyet göstermiştir. 2020 yılında, Milli Piyango İdaresi’nin piyango ve şans oyunları düzenleme yetkisi, Türkiye Varlık Fonu tarafından Şisal Şans adlı özel bir şirkete devredilmiştir. Şisal Şans, Türkiye Varlık Fonu ile yapılan anlaşma çerçevesinde 10 yıl süreyle şans oyunlarını düzenleme ve işletme hakkını elde etmiştir. Milli Piyango İdaresi’nin düzenleyici ve denetleyici rolü devam etmektedir fakat piyango, loto ve diğer şans oyunlarının operasyonları özel sektör tarafından yürütülmektedir.

Milli Piyango İdaresi’nin arşivlerinde bulunan piyango biletleri, dijital ortama aktarılarak “Dijital Bilet Müzesi“ kurulmuş, koleksiyonerlerin ve halkın erişimine açılmıştır. Dijital Bilet Müzesi koleksiyonunu tamamen çevrimiçi bir şekilde buradan inceleyebilirsiniz. Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, Milli Piyango İdaresi’nin kuruluşundan önce piyango çekilişleri Türk Tayyare Cemiyeti tarafından düzenleniyordu. Dijital Bilet Müzesi, 1926-1939 tarihleri arasındaki dönemi kapsayan “Tayyare Piyangosu Biletleri“ ve 1939-2020 tarihleri arası dönemi kapsayan “Milli Piyango Biletleri“ olmak üzere 2 bölümden oluşmaktadır.

Neredeyse bir asra yaklaşan bir geçmişe sahip olan Türkiye Cumhuriyeti’nin piyango çekilişlerini herkesin erişimine açık bir şekilde sunan Dijital Bilet Müzesi, yalnızca geçmiş dönemlere ait piyango biletleri ve görsellerini sergilemekle kalmıyor. Aynı zamanda Milli Piyango İdaresi’nin tarihsel gelişimini gözler önüne sererken, Türkiye’nin kültürel ve ekonomik gelişimine de ışık tutuyor. Müzenin arşivinde yer alan piyango bileti görselleri, Türkiye’nin ekonomik ve finansal açıdan önemli kurumlarına, kuruluşlarına ve şirketlerine yer veriyor. Bunun yanı sıra, vergi gibi mali konularda vatandaşlık bilincini teşvik ederek bir nevi “kamu spotu” işlevi görüyor.

Yeni yıla girmemize sayılı günler kala, 2025 Yılbaşı Çekilişi için tasarlanan Milli Piyango Bileti’nin üzerinde Çamlıca Kulesi ve Türkiye’nin finansal anlamda gelişimini sürdürmesi ve küresel finans dünyasında daha fazla ismini duyurabilmesi açısından potansiyel barındıran İstanbul Finans Merkezi (İFM) silüeti bulunuyor.

“Paranın İcat Edildiği Yer“ temalı, 9 Haziran 2019 tarihine ait Milli Piyango Bileti.

“Dünyanın İlk Borsası“ temalı, 19 Şubat 2016 tarihine ait Milli Piyango Bileti.

Yazımızın üst kısmında da bahsetmiş olduğumuz üzere, Milli Piyango Biletleri, vergi verme, enerji tasarrufu, sigorta, trafik kuralları, sağlık gibi toplumsal konularda vatandaşlık bilinci aşılamak açısından oldukça önemli bir görev üstlenmektedir.

1936 yılında kurulan İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, hem akademik kadrosu hem de mezun öğrencileri bakımından ülkemizin değerli bir fakültesidir. Geçtiğimiz günlerde 88. yıl dönümünü kutlayan İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nin tarihine ve gelişimine ışık tutan “İstanbul’da İktisat“ belgeseliyle ilgili sitemizde yer alan öneri ve inceleme yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

Türkiye, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Türk Lirası’na geçerek, yeni banknotları kullanmaya başladı.

Kamu bankası olarak faaliyet gösteren Ziraat Bankası’nın kuruluşunun 144. yılına özel, 29 Kasım 2007 tarihli Milli Piyango Bileti. Görselde, daha önce sitemizde paylaştığımız Ekonomi ve Finansla İlgilenenlerin Gezmesi Gereken Banka Müzeleri içeriğimizde yer verdiğimiz, Ziraat Bankası’nın kullanmış olduğu, günümüzde ise müze olarak hizmet veren binası yer alıyor.

Bir diğer kamu bankası olan Vakıfbank’ın hizmette 50. yılını tamamlamasına özel, 9 Nisan 2004 tarihli Milli Piyango Bileti.

Kamu bankası olarak hizmete başlayan ve 1993 yılında özel sektör bankası olarak hizmetine devam eden Şekerbank’ın 50. yılına özel, 19 Ekim 2003 tarihli Milli Piyango Bileti.

Türkiye’de 1990 ve 1999 yılları arasında, yıllık ortalama %80 oranında yüksek enflasyon dönemi yaşanmıştır. 1994 yılında, yıllık enflasyon %130’u aşmıştır. Yaşanılan bu yüksek enflasyona karşı verilen mücadele sonucunda, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından verilen “Türkiye Enflasyonu Yeniyor“ mesajlı Milli Piyango Bileti. Yine aynı dönemde, 2000 yılında TİM Genel Sekreterliği görevini yürüten Prof. Dr. Emre Alkin’in biyografisine buradan ulaşabilirsiniz.

2013 yılında Borsa İstanbul ismiyle yeni bir kimliğe kavuşan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), 1995 yılında kuruldu. İMKB’nin kuruluşunun 10. yılına özel, 9 Aralık 1995 tarihli Milli Piyango Bileti görselde yer almaktadır. Ayrıca, İMKB’nin kuruluşundan bu yana geçen sürede, tarihini ve ekonomik açıdan önemini detaylarıyla ele aldığımız “Borsa İstanbul (BIST): Tarihi Gelişim ve Türkiye Ekonomisindeki Önemi“ içeriğimize göz atabilirsiniz.

Atatürk’ün direktifleri sonucunda 1924 yılında kurulan, Cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası Türkiye İş Bankası’nın kuruluşunun 63. yıldönümüne özel, 19 Ağustos 1987 tarihli Milli Piyango Bileti.

Dijital Bilet Müzesi’nde yayınlanan Milli Piyango biletlerini incelediğimizde, bu biletlerin tarihe ışık tutmanın yanı sıra önemli toplumsal konulara da değindiğini görüyoruz. 94 yıllık tarihi birikimini bizlerle paylaşan müze, koleksiyonerler ve bu konuya ilgi duyanlar için adeta bir hazine niteliği taşıyor. Daha fazla Milli Piyango bileti koleksiyonunu keşfetmek için Dijital Bilet Müzesi’ni ziyaret edebilirsiniz.