Edebiyat ve İktisat İlişkisini Ele Alan 4 Kitap Önerisi
Bir sosyal bilim dalı olan “iktisat“ ile bir sanat dalı olan “edebiyat“ı birbirinden tamamen bağımsız düşünmek şüphesiz mümkün değildir. Ekonomik sistemler, bireylerin içinde bulunduğu ekonomik koşullar ve geleceğe dair ekonomik kaygılar, bir yandan edebi eserlere yön verirken, diğer yandan edebiyat da bu ekonomik düşünce ve duyguları ifade etmede önemli bir rol oynar.
Farkında olmadan, bir edebi eserde kendimizden bir parça bulabiliriz. Edebi eserler, insanın yaşantısını farklı biçimlerde gözler önüne seren; bilinçaltını, psikolojisini ve davranış biçimlerini anlamamıza yardımcı olan, bilgi odaklı olmaktan ziyade, daha çok sanat ağırlıklı yapıtlar olsalar da, insana dair birçok ipucu ve fikir sunarlar. Geçmişten bugüne, ekonomik işleyişin insan üzerindeki etkisi de sayısız eserin konusu olmuştur.
Bu kitap öneri listemizdeki eserler, edebiyat ve iktisat ilişkisine ışık tutuyor. Roman kahramanlarının aslında nasıl içimizden biri olduğunu, onları daha bilinçli ve dikkatli incelediğimizde ne kadar ortak yanımız olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca ekonomik sistemlerin birey üzerindeki etkilerini, bireyin bu sistemlerden nasıl etkilendiğini ve bunun sonucunda davranışların nasıl şekillendiğini gözler önüne seriyor.
Benzer konularda sitemizde daha önce paylaştığımız Ekonomi Okumayı Sevenler İçin 8 Roman Önerisi, Finansla İlgilenenler ve Finansçılar İçin 10 Roman Önerisi ve Finans Temalı 8 Sürükleyici Roman Önerisi başlıklı içeriklerimize de göz atabilirsiniz. Daha fazla kitap önerisi ve incelemesi için ise sitemizin ‘Kitaplık’ bölümünü ziyaret edebilirsiniz.
1. Edebiyattaki İktisat
Prof. Dr. Derya Güler Aydın ve Dr. Öğretim Üyesi Çınla Akdere’nin derlediği ve katkıda bulunduğu Edebiyattaki İktisat, 424 sayfadan oluşan kolektif bir eserdir. İktisadi Düşünce Girişimi tarafından 3-4 Mayıs 2012 tarihinde Hacettepe Üniversitesi’nde gerçekleştirilen İktisat ve Edebiyat Çalıştayı’nda sunulan bildiriden ve ele alınan konulardan oluşmaktadır. Kitapta, Prof. Dr. Oktar Türel, Prof. Dr. Metin Sarfati, Prof. Dr. Hüseyin Özel gibi birçok değerli iktisatçı makaleleriyle yer almakta ve çeşitli konular ile edebi eserler üzerinden “edebiyat ve iktisat“ ilişkisi ele alınmaktadır.
2. Roman Diliyle İktisat
1980 yılında Boğaziçi Üniversitesi İktisat Bölümü’nden mezun olan Mustafa Özel, bankacılık, dış ticaret ve sanayi sektörlerinde yer alan çeşitli şirketlerde yöneticilik ve danışmanlık pozisyonlarında görev yapmıştır. Aynı zamanda birçok dergi ve gazetede yazılar yazmış, pek çok kitap kaleme almıştır. Kurumsal çalışma hayatının yanı sıra, lisans mezuniyetinin ardından akademik kariyerine de devam eden Özel, yüksek lisans (1991) ve doktora eğitimini (1998) Marmara Üniversitesi’nde tamamladı. İstanbul Şehir Üniversitesi’nde doktor öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Hayatı boyunca iktisat ve edebiyatın iç içe geçtiği bir çizgide ilerleyen Özel, Roman Diliyle İktisat adlı kitabında bu iki alan arasındaki ilişkiyi derinlemesine ele alıyor. Gündelik hayatta keyifle okunan popüler eserlerden örnekler sunarken, çoğu zaman farkında olmadığımız romanların ve roman kahramanlarının, iktisat ve edebiyat açısından neyi anlatmaya çalıştığını etkileyici bir şekilde analiz ediyor. 2018 yılında yayımlanan eser, 296 sayfadan oluşmaktadır.
3. Romanperver İktisatçı
Mustafa Özel’in edebiyat ve iktisat ilişkisini ele aldığı bir diğer eseri olan Romanperver İktisatçı, 2019 yılında yayımlandı. Özel, bu kitabında, bir önceki eseri Roman Diliyle İktisat’ta ele aldığı konulara benzer temalara değinse de farklı yazar ve eserleri ele alarak içeriği çeşitlendirmiştir. İki kitabın arka arkaya okunması, edebiyat ve iktisat ilişkisine ilgi duyanlar için oldukça faydalı olacaktır. Yayınlandıkları dönemde her iki eser de okuyucular tarafından büyük ilgi ve beğeniyle karşılanmıştır.
4. Roman Diliyle Emperyalizm
Mustafa Özel’in Romanperver İktisatçı kitabının ardından kaleme aldığı son eseri Roman Diliyle Emperyalizm, 2022 yılında yayımlandı. Daha önce de belirttiğimiz gibi, hayatını edebiyat ve iktisat ekseninde şekillendiren Özel, bu kitabında emperyalizm ve edebiyat ilişkisini ele alıyor. Emperyalizm, iktisadi, siyasi ve askeri bir mesele olmanın ötesinde, edebi ve kültürel bir boyut da taşır. Bir ülkeyi iktisadi ve siyasi açıdan etkisi altına alsanız bile, o ülkenin kültürel ve edebi dinamiklerini etkilemediğiniz sürece tam anlamıyla bir hegemonya kurmuş sayılmazsınız. Özel, bu eserinde tarih boyunca yaşanan sömürgecilik olaylarını ve emperyalist baskılar altında yazılmış edebi eserleri inceleyerek “ekonomi, edebiyat ve emperyalizm“ kavramlarını derinlemesine analiz ediyor.
